RECHT IN ZICHT: Problemen met de bank – bijzonder beheer
Joop Meijer vaart met het ms Honkvast. Meijer heeft zijn schip in mei 2008 gekocht, vlak voor de crisis uitbrak. Het schip is voor een (te) hoge prijs gekocht en er zit een zware financiering op. De afgelopen jaren zijn niet makkelijk geweest voor Meijer; de crisis, een scheiding en de gang naar bijzonder beheer.
Ondanks alle tegenslagen heeft Meijer aan zijn financiële verplichtingen voldaan. De brief van de bank waarin de bank aanstuurt op opzegging van het krediet valt hem dan ook rauw op zijn dak. Geschrokken neemt Meijer contact op met zijn advocaat mr Specialis. Mag de bank zo maar een krediet opzeggen?
Mr Specialis legt uit:
Na de crisis in 2008 hebben diverse banken hun binnenvaartportefeuille kritisch onder de loep genomen. Toen bleek dat de leningen die de banken hadden verstrekt, soms in geen verhouding stonden tot de actuele waarde van het schip. De wanverhouding lening – waarde schip kan ervoor zorgen dat de afdeling bijzonder beheer actief wordt.
Als u bij bijzonder beheer zit, kunnen er twee dingen gebeuren:
1. De bank wil wel met u door, al dan niet onder aanvullende voorwaarden;
2. De bank wil niet met u door.
Het is goed om zo snel mogelijk te weten wat in beginsel de bedoeling van de bank is; heeft de bank uw onderneming al afgeschreven of ziet zij nog mogelijkheden…
Als de bank niet met u door wil, zal de bank vooral proberen de schade voor de bank te beperken. De bank zou misschien het liefst het schip verkopen, het krediet opzeggen en de zaak afwikkelen, maar als de klant (tegen alle voorspellingen in) bijvoorbeeld toch aan zijn financiële verplichtingen voldoet, heeft de bank daar geen reden voor.
De bank mag opzeggen, tenzij dit niet redelijk is. Of iets redelijk is, wordt mede beoordeeld aan de hand van de bijzondere zorgplicht die een bank heeft. Als er alternatieven zijn, moet de bank kiezen voor de oplossing die het minst lastig is voor de klant.
Open kaart
Als een klant in de problemen is gekomen door producten die de bank zelf heeft aanbevolen, zoals renteswaps, dan is dat van invloed op de zorgvuldigheidseisen die de bank in acht moet nemen.
Het is belangrijk dat de klant open kaart speelt met de bank; wees eerlijk over wat u wel of niet kunt betalen (onder meer rente en aflossingen) en ga tijdig in overleg om de bank op de hoogte te stellen van alles wat er speelt en om te kijken op welke manier de schade voor beide partijen beperkt kan worden.
Zorgplicht
Op basis van haar zorgplicht moet de bank u de mogelijkheid (en dus de tijd) geven om andere financiering te zoeken, ook al zal het vinden van een nieuwe financier lastig zijn.
Als er geen andere optie is, kan zelfs een faillissement een oplossing zijn met kansen op een doorstart. In dat kader dient ook zeker aandacht te worden besteed aan de (on-)mogelijkheden die de Wet Herstructurering Onderhands Akkoord (WHOA) kan bieden.
Ynke Ooijkaas is advocaat bij Boonk Van Leeuwen Advocaten te Rotterdam en gespecialiseerd in vervoers-, binnenvaart- en handelsrecht. Ze geeft juridische ondersteuning aan diverse binnenvaartorganisaties alsook aan de zogenoemde ‘bruine vloot’.
