Overslaan en naar de inhoud gaan
Zeilaak Vertrouwen bereidt zich voor op individuele boekers
Axel Schäfer en Katja Renner op de Vertrouwen. “De chartervaart is een lastige branche om het hoofd boven water te houden”. Foto Heere Heeresma jr.
Zeilaak Vertrouwen bereidt zich voor op individuele boekers

‘We voelen ons af en toe als een melkkoe’

Er komen steeds meer individuele boekers, de kwaliteit van de havens is achtergebleven bij die van de charterschepen en de keuringen zouden meer op veiligheid gericht moeten zijn, vertelt Axel Schäfer, schipper-eigenaar van de zeilaak Vertrouwen.

HEERE HEERESMA JR.

Axel Schäfer (1972) en zijn vrouw Katja Renner (1968) zijn sinds 2002 eigenaar van de zeilaak Vertrouwen. Wat maakt een aak een aak? “Overspitst gezegd, is de aak de duwbak van het verleden”, zegt de uit Hannover afkomstige Axel.

“In ons geval is het de goedkope versie van een tjalk. Bij ons loopt het boeisel vanaf het dek gezien met de huid recht naar boven toe door en bij een tjalk loopt het naar binnen aan de voor- en de achterkant, waardoor ruimte ontstaat voor een botsrand. En doordat het rond gebouwd is, wordt het ook duidelijk sterker. Het is gecompliceerd om te bouwen, neemt meer tijd in beslag, en daarom heeft men dat bij de ‘duwbakken’ niet gedaan”.

“Verder is een aak wat lichter gebouwd, de spantafstand is groter. Maar dat levert vandaag de dag ook weer voordelen op. Doordat het een lichter schip is, kun je er wat harder mee varen”. De Vertrouwen (24,70 x 5,35 meter, 240 vierkante meter zeiloppervlak, 100 pk Daf 615) werd in 1910 bij Boot in Vrijenban (Delft) gebouwd en werd begin jaren ’80 tot charterschip verbouwd. “We kennen de laatste drie eigenaren, maar daarna heeft het spoor zich verloren”.

Onvoorspelbaar

Hoe heeft Axel de chartervaart zien ontwikkelen? “De chartervaart is een lastige branche om het hoofd boven water te houden. Dat heeft aan de ene kant te maken met het feit dat wij een absolute nichebranche zijn. We tellen iets van 300 zeilende binnenvaartschepen. Dat is economisch gezien in Nederlandse verhoudingen niets. Hierdoor is het heel lastig om zowel invloed uit te oefenen op overheidsbeleid alsook lastig acquisitie te plegen. Aan de andere kant is de laatste jaren de groei van de omzetten ver achtergebleven bij de groei van de kosten, waardoor ook het nodige geld voor vernieuwingsexperimenten ontbreekt”.

“Verder zien we over het algemeen hele grote verschillen in de omzetten van het individuele schip. In het ene jaar draai je een topomzet, het volgende jaar is matig, daarna weer een topomzet en daarna draai je het slechtste jaar ooit om daarna weer naar gematigd te gaan. Het is gewoon zeer onvoorspelbaar geworden, wat het heel lastig maakt, ook met betrekking tot investeringen. Acquisitie is een probleem op zich omdat wij met heel weinig geld moeten proberen mensen aan te speken. Naar mijn idee zou de branche meer moeten samenwerken. De BBZ, onze brancheorganisatie, levert een heel waardevolle bijdrage, maar zij behartigt niet de commerciële belangen”.

Schaalvergroting

De Vertrouwen biedt plaats aan zestien slaapgasten en behoort daarmee tot de kleinere charterschepen. “Ik denk dat de maatschappelijke ontwikkelingen een kant opgaan, waar steeds meer individuele boekers uit voort zullen komen en minder groepsboekers. Terwijl de groepsboekers voorlopig van groot belang blijven en zeker voor de grote schepen schoolgroepen onvervangbaar zijn. Uiteindelijk zullen we uitsluitend met tweepersoons hutten gaan varen met eigen douches en wc’s erin. Maar deze markt zal zich eerst nog moeten ontwikkelen”.

Axel en Katja hebben al maatregelen genomen om de Vertrouwen op een veranderende markt voor te bereiden. Zo staat in twee tweepersoonshutten een dubbelbed in plaats van een stapelbed. “Dat hebben we gedaan met het oog op wat oudere mensen en families, omdat wij als klein schip nauwelijks meer met scholen varen. Dat heeft heel simpel met de schaalvergroting te maken. Aan de ene kant heb je de grote schepen en des te meer bedden een schip aanbiedt, des te goedkoper wordt de persoonsprijs. Schaalvergroting heb je ook in het onderwijs. De klassen worden groter en het is lastig om leraren te vinden. Een schoolklas wordt niet in tweeën gesplitst op twee kleinere schepen, want dan heb je extra leraren nodig”.

Stroomkast

Ten aanzien van de toeristenbelasting heeft Axel een stoïcijnse houding. “Gewoon betalen. Er zijn wettelijk geen mogelijkheden om dat tegen te gaan. In die zin voelen we ons wel degelijk af en toe als melkkoe. Vooral als je ziet dat havenplaatsen er heel trots op zijn dat er voorzieningen zijn als een waterslang en een stroomkast. Na inmiddels vijftig jaar chartervaart is dat toch een vanzelfsprekendheid waarvoor je je niet meer op je borst hoeft te kloppen”.

Axel vindt dat de havenplaatsen zich niet hebben mee-ontwikkeld met de chartervaart. ‘Wij hebben ons in de laatste twintig jaar van een low-budgetproduct voor jeugdgroepen veranderd in een vrij prijzig, bijna exclusief product in het wat hogere marktsegment. Er is een tegenspraak tussen wat wij aan boord kunnen aanbieden en in de plaats van bestemming. Persoonlijk vind ik het vandaag de dag niet te doen om te zeggen: als u over deze vijf schepen loopt bent u aan de wal. Wij varen bijna uitsluitend op getijdenhavens en dan is het lastig om fatsoenlijk van boord te gaan. Voorzieningen als drijvende steigers zouden onze branche zeer ten goede komen”.

Keuringen

Ten aanzien van de veelbesproken keuringen voor de zeilende charterschepen heeft Axel niet zozeer een probleem met de keuringen op zich, maar met de kwaliteit ervan. “Van schippers komen steeds meer meldingen, ook richting onze brancheorganisatie, over goedgekeurde schepen die ze onveilig vinden: ‘Op dit schip zet ik geen voet, dit is onveilig om mee te varen!’ En keuringsinstanties hebben niet altijd de goede instructies wat ze moeten controleren. Ze werken min of meer een lijstje af. Als er iets niet op het lijstje staat, wordt er niet naar gekeken. Wat op dat lijstje moet staan, is niet een kwantitatief, maar een kwalitatief vraagstuk. Het lijstje hoeft niet oneindig lang te zijn, als er maar op de goede plekken wordt gekeken”.

 

Zeilaak Vertrouwen
De Vertrouwen zeilt de haven van Texel in. Archieffoto Vertrouwen

 

leaderboard