Langs de hele Rijn zien havens hun overslag krimpen

Na teleurstellende resultaten van de havens van Straatsburg, Mannheim en Ludwigshafen meldt nu ook het havenbedrijf van Bazel sterk teruggelopen activiteiten over het jaar 2022. De lage waterstanden in de zomermaanden hebben de overslagcijfers in de havens langs de hele Rijn behoorlijk gedrukt. Bovendien speelde de energiecrisis als gevolg van de invasie in Oekraïne de havens parten.

JUDITH STALPERS

Vooral de Zwitserse Rijnhavens in en bij Bazel lijden sterk onder de hoge energieprijzen en energieschaarste op de markt. Dit drukt de import van fossiele brandstoffen en oliederivaten naar Zwitserland. In die sector kromp het overslagvolume met 29 procent in 2022, terwijl de containeroverslag vrijwel gelijk bleef, vergeleken met een jaar eerder. De totale overslag bedroeg in Bazel 4,6 miljoen ton, een min van 15 procent.

De containeroverslag beleefde door het jaar heen sterke dalen en pieken, met een halvering van het gebruikelijke volume in augustus tot een volume-explosie toen de Rijn weer voldoende water kreeg. Al met al lag de overslag met 125.470 teu licht onder het 2021-resultaat. Deze stagnatie in de cijfers schrijft het havenbedrijf toe aan de sluiting van één containerterminal aan de Nordquai. Deze - in de jaren uitgegroeide - terminal van Contargo wordt nieuw opgebouwd, maar nu aan de Südquai met nieuwe hallen op het achterliggende terrein. Contargo wikkelt zijn overslag nu deels af in Weil am Rhein, net over de grens in Duitsland.

Havengeld

De Schweizerische Rheinhäfen voelen de toenemende concurrentie van de uitbreidingen in andere regionale havens, zoals in Weil am Rhein, maar ook aan de Franse Rijnoever. Het havenbedrijf heeft daarom per 1 januari 2023 zijn havengeld voor goederenverkeer gereduceerd. ‘Tijdelijk’, heet het officieel. Zo zijn de prijzen voor alle niet-vloeibare scheepsladingen met tien procent gekort, en voor het vervoer van lege containers met wel 40 procent. In het wegvervoer krijgen inkomende trucks (importverkeer) een korting van 50 procent.

Middelrijn

De twee grote havens aan de Middelrijn zagen in 2022 hun gezamenlijk overslagvolume afnemen naar 13,2 miljoen ton (tegenover 14,0 miljoen ton in 2021), waarbij 7,5 miljoen ton in Mannheim over de kade gingen en 5,7 miljoen ton in Ludwigshafen. Laatstgenoemde haven ondervond naast de geopolitieke lasten en de lage waterstand van de Rijn ook nog eens hinder vanwege bouwwerkzaamheden aan de brug die de haven met het wegennet verbindt, de Adenauerbrug - hetgeen de haven tijdelijk minder aantrekkelijk maakte.

De containersector kromp in beide havens met een dikke 14 procent. De havens rekenen op een herstel van de overslagvolumes, wanneer tenminste de niet controleerbare externe omstandigheden (oorlog, waterstanden) gunstig zijn. De havens werken in nauwe samenwerking met elkaar aan toekomstgerichte thema’s, met het accent op city logistics over het water en groene waterstof.

Straatsburg

In de Franse haven van Straatsburg nam het verkeer in 2022 toe, maar de overslag per binnenschip nam af (met 8,9 procent) vergeleken met een jaar eerder. De haven kon veel minder schepen met steenkool verwerken als gevolg van de lage waterstanden. De containeroverslag groeide wel met 6,8 procent naar 400.000 teu. De totale overslag bedroeg 7,6 miljoen ton. Het havenbedrijf toonde zich verder tevreden met de passagiersvaart, die zich met 180.000 cruisegasten weer tot het pre-coronaniveau had hersteld.