‘Gif-protocol in havenverordening aanscherpen’

Het protocol voor gegaste ladingen in de Amsterdamse haven moet worden aangescherpt. Dat is een van de uitkomsten van het interne onderzoek naar het fosfine-incident van begin december vorig jaar, waardoor het schippersechtpaar De Waardt (ms Fox) levensgevaarlijk vergiftigd raakte. 

Het rapport ‘Evaluatie fosfine incident met het binnenvaartschip Fox’ is uitgevoerd door de Onderzoekscommissie veiligheidsincidenten van Centraal Nautisch Beheer Noordzeekanaalgebied, dat valt onder de Divisie Havenmeester Amsterdam. Dit zal vermoedelijk tot aanpassing van de havenverordening leiden.

Begin december 2019 vond er een incident plaats met het binnenvaartschip Fox, waarvan de lading afkomstig was uit een zeeschip in de Amsterdamse haven en ontsmet was met fosfine om de zonnemeelpaletten (veevoer) te ontdoen van ratten en ander ongedierte. De fosfine bleek, in tegenstelling tot wat eerder was gemeten, nog in de lading aanwezig. Hierdoor heeft de bemanning aan een te hoge concentratie blootgestaan. De directeur CNB NZKG, tevens havenmeester, heeft hierop een lokaal onderzoek ingesteld. Het rapport doet aanbevelingen om tot een veiliger proces te komen.

Uit deze aanbevelingen van de onderzoekers: herzie het plan van aanpak bij het Havenreglement 2012 en de regionale Havenverordening van 2020. Een citaat: “De casus laat zien dat een verklaring van het voldoende vrij zijn van ontsmettingsmiddel van lading die met losse pillen is behandeld, niet hoeft te betekenen dat de lading ook daadwerkelijk voldoende vrij van ontsmettingsmiddel is en blijft”.

Gebleken is uit het onderzoek dat het geldende plan van aanpak er niet in voorziet dat de gebruikte fosfinepillen opnieuw actief kunnen worden in combinatie met vocht of water en in werking treden, zelfs nadat de overgeslagen lading eerder al voldoende vrij van ontsmettingsmiddel was verklaard.

Gassingsleider

Dit kan betekenen dat diepgaander onderzoek door de gassingsleider wordt voorgeschreven in het geval van losse pillen, bijvoorbeeld met een aanvullende meting aan boord van het binnenvaartschip”, zo luidt het advies. De gassingsleider moet in het vervolg ook het specifieke gedrag van gebruikte losse pillen meewegen in het advies aan de havenmeester. Daarnaast wordt van belang geacht dat de schippers van schepen die de lading ontvangen, op de hoogte worden gesteld van het feit dat de lading is behandeld.

Tevens wordt voorgesteld om in samenspreek met de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) meer armslag te geven aan de inspecteurs GSM van de havendienst, wanneer zeeschepen niet voldoen aan de geldende richtlijnen. Tot slot: “Overweeg om als Divisie Havenmeester de leiding te nemen in het bij elkaar brengen van de verschillende partijen om gezamenlijk de informatiepositie en het kennisniveau over het gebruik van ontsmettingsmiddelen te verbeteren”.