Duitse scheepsbouwers roepen EU te hulp
De Noord-Duitse scheepswerven zijn door de coronacrisis in het hart getroffen. Hun ooit florerende nieuwbouw van hotelschepen voor de oceanen en de binnenwateren dreigt naar het nulpunt te dalen. Dat is echter niet de enige reden voor een crisisstemming in de maritieme sector, zo bleek weer op de 12de Nationale Maritieme Conferentie die op 10 mei in Rostock (grotendeels digitaal) plaatsvond.
JUDITH STALPERS
De corona-epidemie is – hopelijk – een tijdelijk fenomeen, zo viel ook in Rostock te horen. Het is een structureel probleem dat de branche al jaren, eigenlijk al een halve eeuw parten speelt: de oneerlijk concurrentie vanuit landen in Azië. Werven en toeleveranciers kunnen daar dankzij ruimhartige staatssteun met extreem lage prijzen orders van hun Duitse en overige Europese concurrenten wegtrekken.
Vanuit Duitsland en de andere Europese landen valt daar niet tegenop te boksen. Op de conferentie beloofde de bondsminister voor economische zaken, Peter Altmaier, harder op te treden tegen dergelijke dumppraktijken. “Buiten Europa handelt de concurrentie deels zo boud, dat een reactie van de Europese Unie dringend gewenst is.” Hij stelde vast “dat er landen zijn die op behoorlijk agressieve wijze delen van de civiele scheepsbouw proberen te monopoliseren, of minstens te domineren. De EU moet handelen.”
China
De Duitse brancheorganisatie VSM had vlak voor de conferentie een rapport uitgebracht, waarin de beschuldigende vinger met name richting China wijst. De VSM waarschuwt al jaren voor de oneerlijke concurrentie vanuit dat land, en vraagt ook dit keer om politieke en financiële steun. Een sector die direct en indirect werk biedt aan zo'n 400.000 mensen dreigt ‘uit te sterven’. Veel technische kennis dreigt verloren te gaan.
Bondskanselier Angela Merkel, die ook op de conferentie aan het woord kwam, legde de nadruk op technologische innovatie. In hightech en milieuvriendelijke oplossingen liggen, volgens haar, toch kansen voor de Duitse werven. De overheid steunt dergelijke projecten ook met miljoenenprogramma’s. “Nog dit decennium zal Duitsland emissievrije schepen afleveren,” aldus Merkel.
Onder druk
De scheepsbouw in Europa staat al lang onder druk. Eigenlijk al vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw. Toen kwamen nieuwe landen, en dus nieuwe concurrenten, in de vaart der volkeren. Eerst was het Japan dat zijn scheepsbouw met staatssteun tot een kwalitatief hoog niveau wist te brengen. Daarna volgde Zuid-Korea hetzelfde pad. Nu is het China, dat dankzij zijn staatsstructuur en beperkte arbeidersrechten agressief de wereldmarkt tegemoet treedt.
Dat voelen de Europese landen even erg als de inmiddels zelf 'rijk geworden’ Aziatische buurlanden van China. Hun scheepsbouwsectoren lijden vergelijkbaar sterk onder de Chinese praktijken. Duitsland zal nu in Brussel meer druk uitoefenen om de Chinese dumping praktijken een halt toe te roepen.
Vanuit een breed perspectief is er natuurlijk veel meer aan de hand. China bouwt zijn machtspositie in alle windrichtingen uit en in alle 'strategische technologieën', niet alleen binnen de scheepsindustrie. China pronkt openlijk met dit politieke streven. Daarvoor trekt het veel geld uit, streeft het stap voor stap met weinig haast na, en gebruikt een sterke hand voor de uitvoering. In Brussel zijn ze zich daarvan terdege bewust.
