Binnenvaartmuseum ook na corona zeker een bezoek waard

Altijd al gedacht het binnenvaartmuseumschip René Siegfried in Dordrecht te bezoeken, maar nog nooit gedaan? Neem er gerust een halve dag de tijd voor. Het lijkt niet groot, maar er is zo veel te zien met even zo vele verhalen. Alle onderdelen staan er netjes onderhouden, goed in de verf en mooi bij - met dank aan de vele verenigingsvrijwilligers waarop het museum draait. Steeds komen er nog materialen bij. En elk object heeft een verhaal.

TRUUS DEN HARTOG

De historische duwboot René  Siegfried, die in 1963 te water is gelaten op scheepswerf De Biesbosch in Dordrecht, is terug naar waar het allemaal is begonnen. Het schip heeft tot 1989 rondgevaren op de Europese binnenwateren, totdat het in 2004 werd aangekocht door de Stichting De Binnenvaart en ligt afgemeerd waar vroeger Scheepswerf De Biesbosch was.

Waar eens de schepen in de jaren ’50 dankzij de Marshallhulp van de helling rolden, is nu een woonwijk gekomen met uitzicht op het Wantij.

Het laatste wat nog is blijven staan en herinnert aan de bedrijfsactiviteiten van de scheepswerf is de Biesboschhal. De Vereniging hoopt dat ooit de ruimte van de Biesboschhal benut kan worden ten behoeve van het museum. Ieder hoekje van het schip is nu wel benut om historische objecten te laten zien. En dan is er ook nog het uitgebreide documentatiecentrum, waar van alles is te vinden dat met de binnenvaart te maken heeft.

De geschiedenis van de binnenvaart in Nederland - waterland, toen er nog geen goede wegen waren en dorpen en steden meer afhankelijk waren van de aanvoer via het water. Hoe het ook in Frankrijk begon met de houten schepen van standaardafmetingen, die toen elke uithoek van Frankrijk konden bereiken. Een maquette van scheepswerf De Biesbosch ter herinnering aan hoe het ooit was. De scheepsmodellen van jong tot oud. Elk object heeft een verhaal. Modellen zijn in bruikleen gegeven of geschonken, kopen doet de vereniging niet. “Daar hebben we het geld niet voor”, zegt vrijwilliger Leo Schuitemaker.

Vereniging De Binnenvaart
Op 3 februari 1990 hebben een paar binnenvaartliefhebbers, onder wie Schuitemaker, het initiatief genomen tot de oprichting van de Vereniging De Binnenvaart. Hij vertelt enthousiast over de beginjaren, de constante aanwas van museumstukken en de groei van het ledental. In 2000 waren er wel 3.500 leden die de vereniging een warm hart toedroegen. Leo Schuitemaker: “De doelstelling van de vereniging is de interesse voor de nationale en internationale binnenvaart op te wekken. Het museum doet er alles aan om de binnenvaart onder de aandacht van jongeren te brengen.

Er is een schoolprogramma voor groep 7 en 8 van de basisschool die naar het schip komen voor een bezoek en rondleiding met uitleg. Een rondleiding, waarbij de kinderen zelf ook actief zijn. Zo worden zij geïnformeerd over een beroepstak die spannend en anders is en heeft het museum een functie, mensen praten erover en vinden het mooi.”

Loopbrug
Via de loopbrug kom je eerst in de serre, waar vrijwilligers actief zijn met schilderen en andere onderhoudswerkzaamheden. Daarachter ligt een gezellige ruimte voor een kopje thee of voor vergaderingen. Dan naar beneden, waar je bij de documentatieruimte komt die indrukwekkend genoemd kan worden. Verder naar beneden is het museum waar de expositie begint. Daarvoor ligt de machinekamer, waar de motoren er al lang geleden zijn uitgehaald, maar je ruikt nog steeds de olielucht. Helemaal voorin is een gedeelte van een binnenvaartschip te zien zoals het vroeger was, met zware houten luiken.
Sinds 2008 is de stichting De Binnenvaart eigenaar van een LASHbak (Lighter Aboard Shipping), die -zoals het vroeger was- is gekoppeld aan de René Siegfried.

Schuitemaker: “Een mooie aanwinst, die herinnert aan de voorganger van de container. De LASHbak is nooit een groot succes geworden, mede door de onstuitbare opkomst van de container. Door de zeeschipbak te koppelen aan de René Siegfried is ruimte gekomen voor de maquette van scheepswerf De Biesbosch en het achterschip van de houten hektjalk De Jonge Jacob, gezonken in een vliegende storm in 1856 en bij toeval ontdekt door Rijkswaterstaat, tijdens het uitbaggeren van de Dordtsche Kil. Het schip werd gelicht in 2006. Het achterschip was nog intact en werd gevriesdroogd en geïmpregneerd. Samen met de gebruiksvoorwerpen die opgedoken zijn uit het schip geeft het een beeld van de beroepszeilvaart in de 19de  eeuw.”

Meer ruimte gewenst
De Stichting De Binnenvaart heeft ambities de vloot van historische binnenschepen uit te breiden. Er is ruimte rond het gebied waar vroeger de scheepswerf De Biesbosch was. Tot nu toe beheert de stichting de René Siegfried, LASHbak CG S 6013, de Franse Motor Marot en de Veerdienst 3, een historisch partyschip voor gezelschappen tot 35 personen dat ingehuurd kan worden. Schuitemaker is trots op wat de vereniging tot nu toe heeft bereikt.
“We werken met enthousiaste vrijwilligers die bijna allemaal uit de binnenvaart komen en het museum verrijken met hun herinneringen en verhalen. Wij hebben leden uit Duitsland, België en Frankrijk die zorgen voor interessante aanwinsten. Een oud-schipper die in Duisburg woont, heeft al een aantal zelf gebouwde modellen naar ons museum gebracht. Zo langzamerhand groeien we uit ons jasje”, zegt Schuitemaker.

“Daarom willen wij graag de ruimte in de aangrenzende Biesboschhal benutten voor ons documentatiecentrum. Zo willen wij de geschiedenis van de binnenvaart levend houden.” De website www.debinnenvaart.nl biedt alle gelegenheid om een kijkje te nemen in de geschiedenis met heel veel informatie, onder andere de databank ‘De Binnenvaartschepen’ met circa 17.000 schepen en 78.000 foto’s.

Stichting Leefwerf De Biesbosch (www.leefwerfdebiesbosch.nl) is intussen actief om in het gebiedje oude tijden te doen herleven. De ‘Transitie Zuidelijke Insteekhaven Stadswerven naar Leefwerf De Biesbosch’ is de naam van het projectplan met jachthaven, varend erfgoed en drijvend park. Intussen is Het Zwarte Zwaantje binnengehaald op 21 november. Meerdere schepen behorend tot het erfgoed van de binnenvaart zullen volgen. Museumschip René Siegfried ligt helemaal op haar juiste plek.