Beslissende rol voor spoor en binnenvaart om Europa CO2-neutraal te maken

Klimaatcommissaris Frans Timmermans heeft woensdagmiddag in het Europees Parlement in Brussel de plannen voor zijn 'Great New Deal' voorgesteld, die Europa tegen 2050 CO₂-neutraal moeten maken.

Al in 2030 moet de CO₂-uitstoot al 55 procent lager zijn tegen opzichte van 1990, vergeleken met de 40 procent, hetgeen nu nog het streefdoel is. Binnen honderd dagen zal de Commissie onder leiding van Timmermans de noodzakelijke wetsvoorstellen publiceren, die deze reusachtige klimaatoperatie moet verwezenlijken. Daarin zullen het spoor en de binnenvaart als milieuvriendelijke vervoersmethoden een beslissende rol gaan spelen, waarvoor de komende jaren dan ook reusachtige investeringen nodig zijn.

JAN SCHILS

Het vervoer over land, te water en door de lucht is een van de vele economische sectoren die bij de bijbehorende energietransitie zullen worden betrokken, zonder welke het klimaatneutraal maken van Europa niet kan slagen. De andere sectoren die bij de Europese Green Deal worden betrokken zijn naast vervoer nog de energiesector, de landbouw, gebouwen, de staal- en cementindustrie, de ICT-sector, en de textiel- en chemische sector.

Timmermans bevestigde (wat de laatste dagen al was uitgelekt), namelijk dat driekwart van alle goederenvervoer over de weg geleidelijk aan naar het spoorvervoer en het watertransport (vooral de binnenvaart en kustvaart) zal moeten worden overgeheveld (de modal shift). Alleen al om dat qua vervoersinfrastructuur, materieel en uitrusting mogelijk te maken, zal dat verdeeld over de periode tot 2030 en daarna enkele honderden tot verschillende tientallen miljarden euro aan investeringen vergen, zo verklaarde een commissiewoordvoerder nader.

CO₂-heffing

Timmermans stelt een belasting op CO₂-uitstoot voor. Het bestaande emissiesysteem voor CO₂-uitstoot voor bedrijven blijft onverkort van kracht. Maar ook de maritieme sector (zeeschepen) gaat onder dat systeem vallen en moet dus gaan betalen voor de vervuiling die zij veroorzaakt. De binnenvaart wordt (voorlopig) gevrijwaard, maar ook de grote concurrent van de binnenvaart - het goederenvervoer over de weg - zal in de toekomt ook emissierechten moeten kopen. Dat betekent dat wegtransporteurs zonder emissierechten niet meer de weg op mogen.

Met de luchtvaart heeft Timmermans nog even geduld. De ‘gratis’ uitstoot van deze sector zal worden afgebouwd, waarna de luchtvaart ook zal worden onderworpen aan het principe dat de vervuiler betaalt.

Landbouw

Voor de landbouw zal Timmermans binnenkort een apart plan voorleggen, dat volgens verschillende bronnen ‘hard’ zal aankomen. Het plan zou de totale oppervlakte aan landbouwgrond in Europa drastisch beperken en op die manier ook de productie substantieel doen inkrimpen. De overtallige boeren wil de Commissie uitkopen. Ook voor de binnenvaart, die onder meer in Nederland en België heel wat landbouwproducten vervoert, zou dat nadelig zijn.